Dossier verplaatsing Honkbalcomplex
Het dossier Verplaatsing honkbalcomplex Pioniers heeft de afgelopen jaren (2007-2016) zowel gemeenteraad en college als onze inwoners en de media enorm bezig gehouden.
Voor de fractie HAP is het belangrijk om voor u als inwoner inzichtelijk te maken wat er in dit dossier is gebeurd, welke rol uw lokale partij in dit dossier heeft gespeeld en in welke context.
Daarom kunt u hieronder in een korte schets lezen wat er successievelijk heeft plaatsgevonden in raadsdebatten, via schriftelijke vragen en door raadsbesluiten, moties en amendementen.
Ook kunt u door het lezen van de tijdlijn, uitgebreider nalezen wat in dit dossier is gebeurd.
Wij hopen dat dit ook voor u betekent dat ‘het boek dicht kan’, waarmee wij bedoelen dat alle feiten op tafel zijn gekomen voor zover dit mogelijk was, de gemeenteraad hierover haar oordeel heeft uitgesproken en de vereniging Pioniers verder kan met het bouwen aan haar sportieve doelen, zonder steeds opnieuw -zonder dat de vereniging debet heeft gehad aan het debâcle rondom hun accommodatie- negatief in de publiciteit te komen.
We gaan terug in de tijd naar 2007…
De fractie van HAP heeft er vanaf de eerste plannenmakerij voor een nieuw te bouwen wijk voor gepleit dat een passende vergoeding voor de verplaatsing van het honkbalcomplex van Hoofddorp Pioniers buiten kijf staat. Toen het college in 2007 koos voor het opwaarderen van de accommodatie tot Europese Baseball League (EBL) niveau heeft HAP hier al vraagtekens bij geplaatst. Waarom is dat nodig? De Europese League was (en is nog steeds) niet van de grond gekomen. Het moest uiteindelijk Major League niveau (MLB) worden van het college. Weinig realistisch en wat HAP betreft niet aan de orde. Maar de toenmalige coalitie van VVD-PvdA-GroenLinks en CDA ging ermee akkoord. Ook de bijbehorende kosten zijn door de meerderheid van de raad geaccordeerd. Voor alle duidelijkheid, HAP heeft met geen van deze voorstellen ingestemd.
Ook heeft HAP -overigens als enige partij- niet ingestemd met het Bestemmingsplan dat deze ontwikkeling mogelijk maakte. In dit soort langlopende dossiers is een consistente lijn heel erg belangrijk. Wat er precies ging gebeuren bleef ondanks herhaalde schriftelijke vragen aan B&W onduidelijk. Ook wat de stichtingskosten waren, wie deze kosten zou dragen en welke faciliteiten er precies gebouwd zouden gaan worden bleef tot voorjaar 2013 onduidelijk. Inmiddels is bekend dat de beantwoording van onze vragen op meerdere momenten en meerdere punten onjuist en onvolledig is geweest.
De titel van het artikel in de New York Times over de komst van MLB naar Hoofddorp zegt het al: “Bouwen op hoop.” Dat is gebeurd en het resultaat is bekend. Het stadion is gebouwd op MLB normen, er is veel meer geld uitgegeven dan met de raad was afgesproken en er zijn diverse onderzoeken gedaan om na te gaan wat er precies gebeurd is op ambtelijk en bestuurlijk niveau. Inmiddels is duidelijk waar het fout is gegaan. Fraai is het niet.
Er was een raadsenquête voor nodig om de betrokkenen zich te laten uitspreken, waarna de gemeenteraad in juli 2016 een debat hield over het rapport van de enquêtecommissie. HAP heeft gedurende deze raadsperiode aangegeven haar politieke oordeel uit te spreken als álle feiten bekend zijn. Dat is gebeurd in het debat en in een motie. Omdat hiervoor onvoldoende steun was is uiteindelijk een motie aangenomen die de steun kon krijgen van meerdere partijen. Hiermee is voor de fractie het dossier Verplaatsing honkbalcomplex gesloten.
Terugkijkend zijn wij van mening dat we tijdig diverse signalen hebben afgegeven aan de raad én het college toen ons bleek dat er zaken niet in orde waren, dat we consistent hebben gehandeld waar het gaat over de besluitvorming in dit dossier en dat we onze verantwoordelijkheid hebben genomen toen bleek dat het fout zat en onderzoek nodig was.
Dat gezegd hebbend mag u van ons verwachten dat wij naar de toekomst toe kritisch blijven op de voorstellen die het college aan ons voorlegt, deze blijven beoordelen op de maatschappelijke effecten ervan en nóg harder aan de bel trekken als er iets niet in orde lijkt te zijn.
Tijdlijn
Hieronder vindt u een tijdlijn met informatie, citaten uit raadsdebatten, formele raadsstukken, schriftelijke vragen van HAP en de antwoorden daarbij van het college, ingediende moties en amendementen terzake en andere relevante documenten uit dit dossier. Bedoeld voor u als inwoner, zodat u dit kunt lezen en uw eigen oordeel kunt vormen over hetgeen in dit dossier is gebeurd in de afgelopen jaren en de rol van de fractie HAP hierin.
Op 7 februari 2008 wordt in een raadssessie het raadsvoorstel “Voorbereidingskrediet verplaatsing Hoofddorp Pioniers van sportpark Toolenburg en Herontwikkeling bestaande locatie met betrekking tot verplaatsing van Hoofddorp Pioniers” besproken.
Inbreng HAP: Het verplaatsen van de Pioniers (…) is voor ons een overweging waard. De kosten kunnen volgens uw inschatting worden gedekt uit de opbrengst van de grond. (…) Wij voorzien dat het eventuele verplaatsen van de sportvoorzieningen grote financiële gevolgen zal hebben, waarmee een budgetneutrale verplaatsing niet meer aan de orde zal zijn. (…) Ik concludeer dat budgetneutraliteit, een uitgangspunt van ons, wellicht niet mogelijk is. Toch willen wij het college (…) krediet geven voor een onderbouwing zodat wij een echte keuze kunnen maken en kunnen zien wat hiervan de consequenties zijn. Tot dat moment zullen wij absoluut niet instemmen met een bestemmingswijziging..”
Op 14 februari 2008 neemt de raad het principebesluit Hoofddorp Pioniers te verplaatsen en op het terrein van Hoofddorp Pioniers woningbouw te realiseren. HAP heeft er vanaf de eerste plannenmakerij voor een nieuw te bouwen wijk voor gepleit dat een passende vergoeding voor de verplaatsing van Hoofddorp Pioniers buiten kijf staat.
HAP stelt op 16 maart 2009 informatieve vragen over de beslispunten van Raadsvoorstel 2009/1741 ‘Hoofddorp Pioniers’, Nota van Uitgangspunten, waar de raad op 19 maart 2009 een besluit over zal nemen.
De raad stelt op 19 maart 2009 een krediet beschikbaar voor de verplaatsing van Hoofddorp Pioniers inclusief dekkingsvoorstellen. Bij de behandeling van het raadsvoorstel dient HAP met DBP een amendement in om het nieuwe complex slechts geschikt te maken om op nationaal (KNBSB-normen) niveau te spelen. Dit amendement wordt met 15 stemmen voor en 20 tegen verworpen. HAP stemt vervolgens tegen het raadsvoorstel. De meerderheid van de raad stemt ermee in en er wordt gestart met de voorbereiding en uitvoering van het raadsbesluit.
HAP stelt op 30 september 2011 schriftelijke vragen aan het college over de MLB. Deze vragen gaan over de ambitie om MLB-wedstrijden binnen te halen en de daarmee gepaard gaande kosten. In de beantwoording van de vragen geeft het college onder andere aan dat voor de verplaatsing van de Hoofddorp Pioniers een bedrag van € 10,6 miljoen is gereserveerd en dat binnen het budget gebleven wordt voor de nieuw te bouwen accommodatie van Hoofddorp Pioniers. Ook geeft het college aan dat het geen terechte conclusie van HAP is dat de nieuw te bouwen accommodatie als gevolg van de MLB-ambities aangepast zou gaan worden ten opzichte van de eerder in de raad besproken plannen. Inmiddels weten we dat dit onjuiste en onvolledige beantwoording betreft.
De raad stelt op 26 april 2012 Grondexploitatie Park 21, Deelgebied 1 vast. Hierdoor ontstaat een voordeel van € 2,7 miljoen binnen het project Verplaatsing Pioniers als gevolg van toepassing van de Grondprijzennota 2012. Verder wordt hiermee besloten tot een bijdrage vanuit het project Park 21 aan het project Verplaatsing Pioniers van in totaal € 539.100,- aan de “Parkway Pioniers” en “Parkeren Pioniers”. Daarnaast wordt besloten het toekomstige sportcomplex van de Hoofddorp Pioniers met 0,5 hectare te verkleinen.
Op 10 mei 2012 beantwoordt het college de op 4 april 2012 door de fractie van HAP gestelde schriftelijke vragen over MLB in Haarlemmermeer.
Het college beantwoordt op 11 april 2013 de door HAP op 26 maart en 4 april 2013 gestelde schriftelijke vragen. HAP verzoekt hierin het college nogmaals antwoord te geven op de eerder gestelde vragen van 30 september 2011 omdat de destijds gegeven antwoorden niet volledig zijn en antwoorden niet altijd ingaan op de gestelde vragen. In de beantwoording herhaalt het college de eerder gegeven antwoorden dat binnen het budget wordt gebleven dat door de raad is vastgesteld: “(…): de totale kosten voor de verplaatsing van de Pioniers passen in het geïndexeerde budget dat de raad ter beschikking heeft gesteld. Voor het project is een bedrag beschikbaar van € 11,9 miljoen, prijspeil 1 januari 2012.”
Bij beantwoording van de (hiervoor al genoemde) schriftelijke vragen van HAP van 26 maart en 4 april 2013, verwijst het college naar de resultaten van de toets van Basalt. Op de vraag van HAP of indexering van eerder gehanteerde prijspeilberekeningen voor de bouw van het complex heeft plaatsgevonden en hoe dat zich heeft vertaald in de aanneemsom (omdat sinds het eerste kwartaal van 2009 sprake is van een forse daling van de BDB-index), antwoordt het college als volgt: “We hebben in 2012 de aanbesteding gedaan. De aanneemsom past binnen het beschikbare budget. De bouwkosten van het gebouw zijn in 2012 door een externe bouwkosten-deskundige beoordeeld. De prijs van het gebouw is marktconform.” (uit rapport Kokx De Voogd)
April 2014. Het nieuwe honkbalcomplex wordt geopend.
In de Najaarsrapportage 2014 informeert het college de raad over de hogere onderhoudslasten van de nieuwe accommodatie van Hoofddorp Pioniers. Het college kondigt daarbij aan dat het de inzet is om bij de jaarstukken 2014 het resterende deel van de onderhoudslasten 2014 binnen de sportbegroting te halen. In november 2014 wordt melding gemaakt van een kredietoverschrijding van € 600.000 inzake MLB op het project verplaatsing honkbalcomplex Pioniers.
November 2014. Het project verplaatsing honkbalcomplex Pioniers wordt gesloten met een overschrijding van het krediet van € 864.802.
De overschrijding van het krediet is voor het college een van de aanleidingen om de corporate controller begin december 2014 opdracht te geven voor een intern onderzoek. Het college zendt de uitkomsten van dit onderzoek bij brief van 5 februari 2015 aan de raad.
19 februari 2015. Raadsdebat Verplaatsing Pioniers/MLB
Inbreng HAP: “ (…) De raad is de baas, maar heeft in dit project hopeloos gefaald. Elk signaal van de oppositie, van deze lokale partij HAP, zeven jaar lang genegeerd. De coalitiefracties wilden het niet horen, hebben hun kaderstellende en controlerende taak verwaarloosd in hun drang om prestigeprojecten neer te zetten met als gevolg: onze inwoners, úw inwoners, en onze ondernemers, úw ondernemers gaan de prijs betalen.”
(…) Want hoe kun je een weloverwogen politiek-bestuurlijk oordeel hebben als je alle feiten niet op tafel hebt en niet kent? En cruciale informatie ontbreekt? Hoe kun je nu keuzes naar de toekomst maken of bepalen zonder van de risico’s op de hoogte te zijn? Ik weet het niet. Voorzitter, daarom dient mijn fractie hierbij een motie in die op korte termijn duidelijkheid moet brengen over alle feiten opdat we een goed oordeel kunnen uitspreken over het verleden, het heden en de toekomst.”
Deze motie voor het doen van onderzoek door de Auditcommissie wordt aangenomen door de gemeenteraad.
Raadsvergadering 3 december 2015
Inbreng HAP: “(…) Voorzitter, de motie die HAP in februari indiende om de Auditcommissie namens de raad een onderzoek te laten doen, gaf ons het vertrouwen dat alle betrokkenen hun verantwoordelijkheid zouden nemen voor hetgeen dat is gebeurd en hun medewerking zouden verlenen. Echter, mijn fractie constateert met spijt dat dit niet is gebeurd. De onwilligheid van de hoofdrolspelers in het willen spreken met de Auditcommissie, maakt dat HAP als partij die gedurende het proces van besluitvorming de noodklok luidde, de partij die vele vragen stelde die onjuist of niet beantwoord zijn, nu niet anders kan dan formeel naar antwoorden te vragen via een raadsenquête.”
(…) “Er is veel gevraagd aan de ambtelijke organisatie. Ambtelijk en bestuurlijk is de blik op de toekomst gericht. Dat geldt ook voor mijn fractie, het boek moet gesloten worden, dat geldt ook en dat kan als de raad beslist om de laatste stap te zetten en het goede werk van de Auditcommissie af te maken. Wat HAP betreft zijn de conclusies en aanbevelingen prima. Doen, zou ik zeggen. Wat overblijft is het afleggen van verantwoordelijkheid door de hoofdrolspelers voor het debâcle waarmee zij de inwoners en het gemeentebestuur van Haarlemmermeer hebben achtergelaten. Dan pas kan wat HAP betreft het boek dicht, voorzitter.”
HAP dient tijdens het debat een motie in (waar Forza en OL zich bij aansluiten) die raadbreed wordt gesteund.
Januari-Juni 2016 Onderzoek Raadsenquêtecommissie
Johan Rip, fractievoorzitter HAP neemt zitting in de Onderzoekscommissie Raadsenquête.
Tijdens het raadsdebat op 14 juli 2016 bespreekt de raad het onderzoeksrapport van de enquêtecommissie.
Inbreng HAP: “(…) Belangrijk voor mijn fractie is de rode draad: verantwoording afleggen en herhaling in de toekomst voorkomen. En ons oordeel is gebaseerd op dit rapport, maar ook in samenhang met de uitkomsten van de onderzoeken die door de corporate controller en de Auditcommissie zijn uitgevoerd. HAP is het eens met de conclusies van de Onderzoekscommissie die zijn vastgelegd in hoofdstuk 2. Om het standpunt te verduidelijken zal ik er een paar uitlichten. HAP vindt dat door bestuurlijk en ambtelijk handelen in dit dossier de inwoners van Haarlemmermeer tekortgedaan zijn doordat de hoofdrolspelers, de wethouders van Sport en van Financiën en de directeur Sport, onverantwoord en veelal doelbewust en berekenend hebben gehandeld.”
“(…) Tenslotte de beantwoording van raadsvragen. Aanmatigend en respectloos beoordeelt mijn fractie het feit dat de primair verantwoordelijke wethouder volgens de Onderzoekscommissie bewust raadsvragen onvolledig en onjuist heeft beantwoord. Waarom weet de Onderzoekscommissie niet, maar dat doet er ook niet toe. Feit is dat deze politieke doodzonde kon plaatsvinden ondanks herhaalde pogingen van mijn fractie, de vragenstellers, om de vragen volledig en juist beantwoord te krijgen.” (…)
“En tot slot, voorzitter. HAP is een kritische en constructieve fractie. Ook vandaag. Gedane zaken nemen geen keer. Alle betrokken bestuurders en ambtelijke hoofdrolspelers hebben de organisatie verlaten. (…) Wie zijn de verliezers in dit dossier? Dat zijn onze inwoners en zeker ook de honkbalvereniging Pioniers. Het handelen van enkele ambtelijke en bestuurlijk verantwoordelijken bij deze gemeente en bij de stichting ETO, heeft ertoe geleid dat niet de ambitie gerealiseerd is maar juist het tegenovergestelde. Een beschadigd imago voor de leden van de Pioniers en voorzitter, dit alles komt door onverantwoord bestuurlijk handelen, door onprofessioneel organisatorisch opereren met onthutsende gevolgen voor bestuur, gemeenschapsgeld en de samenleving. Mijn fractie dient hierbij een motie. in.”
Deze motie verwoordt het politieke oordeel van de fractie HAP. Hiervoor is helaas onvoldoende steun. Uiteindelijk wordt samen met PvdA en D66 een andere motie ingediend die wordt aangenomen door de gemeenteraad.
