Verkocht

Meteen verkocht. Dát was ik toen Lisa Hu vorig jaar haar pitch voor Terra Nova deed in de Dragons Den van het Festival der Lokale Democratie.
Dat schreef ik afgelopen maart in mijn blog ‘Met wie deel jij je vis?’. Betrokkenheid, passie en een warm hart voor de samenleving deden het. Dat heeft ze, de bedenker van het burgerschapsspel Terra Nova, social designer en overtuigd van de kracht van kinderen voor een betere samenleving. En dat laatste delen we met elkaar.

En nu was het zover. In een tot tropisch eiland omgetoverde burgerzaal maakten vijf groepen zesde klassers, leerkrachten, een journalist, schoolleiders, ouders en twee wethouders hun eigen mini-maatschappijen. Ik vond het gewéldig; eindelijk kon ik dat spel waarvan ik zo’n warm hart had gekregen, zelf spelen.

Elke tafel besprak, overdacht, wikte en woog en koos uiteindelijk -soms democratisch en soms ook niet- hoe hun eiland eruit kwam te zien. Wie werd de leider en waarom? Wat nou als de leider zelf niks deed? Hoe worden de schaarse spullen verdeeld? Wat doen we met de aangestrande nieuwelingen? En zo nog vele lastige dilemma’s die beslecht moesten worden.

Makkelijk was het niet. Het was echt een uitdaging om de taken te verdelen en keuzes te maken die soms vergaande gevolgen hadden voor jouw mini-maatschappij. Want hoe voelt het als jij verse vis hebt omdat je er hard voor hebt gewerkt en je deze moet delen met mensen die in de zon liggen te luieren? En wat als de meerderheid een machine wil bouwen die het voortbestaan van je eiland kan bedreigen? En wat doe je als er mensen bij zijn die ziek zijn of te zwak om te helpen? Blijf je dan delen of heb je dan zelf recht op meer?

Dilemma’s die met een klein beetje fantasie op de dagelijkse praktijk van de echte wereld betrekking kunnen hebben. En ook dan is de vraag: wat voor mens wil je zijn? Aan wat voor samenleving wil jij bouwen? En hoe krijg je andere mensen mee in jouw ideeën en plannen? Voor volwassenen vaak een zware kluif, voor de zesde groepers bleek het kinderlijk eenvoudig kan ik u melden.

De vraag was ook, moet ieders mening even zwaar wegen? Krijgen kinderen een even grote stem als volwassenen? En mensen die niet bijdragen, hebben die eigenlijk wel een stem? Het was mooi om te zien en horen hoe verschillend zesde groepers hiermee omgaan. Soms zo eenvoudig als “twee leiders, want zowel de kinderen als de grote mensen kiezen er één” of “als ik vis vang en jij ligt te luieren dan mag ik bepalen of jij ook een stuk van mijn vis krijgt”. Stuk voor stuk lastige vraagstukken die met het spelen van het spel Terra Nova op tafel komen. En waar zesde groepers dus ook een mening over hebben. En veelal een onderbouwde mening.

Voor mij was het spelen van het spel een echte eye-opener. Niet zozeer omdat ik geen weet heb van de dilemma’s of geen idee van de creativiteit en denkkracht van kinderen. Wel omdat bleek dat kinderen ook als ze 9 en 10 zijn vaak al een duidelijk beeld hebben van de wereld en hoe zij daar in staan. En omdat bleek dat met het stellen van de juiste vragen -in het spel als dilemma’s gepresenteerd- zij ook bereid zijn hun eigen keuzes en ideeën tegen het licht te houden. Geen dogma’s maar een open dialoog. Met elkaar en met volwassenen. En dat is precies wat nodig is om je eigen morele kompas in te stellen. Daarom ben ik trots én blij dat alle zesde groepers op Haarlemmermeerse basisscholen met Terra Nova de kans krijgen dat kompas in te stellen. Door uitdagingen aan te gaan, dilemma’s te slechten en hun horizon te verbreden. En daar kun je maar beter jong mee beginnen, dan is het oud geleerd.

Marjolein Steffens